Thiên Ma là gì ?
Thiên Ma là cây thuộc họ lan (Gastrodia Elata) bộ bách hợp, không có rễ, là cái tên được gắn với ý nghĩa như là “loại thảo dược được trời ban để chữa trị các chứng bệnh về “Ma” (Ma trong chữ “ 마비- mabi” trong tiếng hàn để chỉ những bệnh về tê liệt…).
Là cây không có lá, cũng không có rễ nên Thiên Ma không thể tự lấy chất dinh dưỡng từ đất mà chỉ có thể sống ký sinh trên thân cây sồi, thông qua sợi nấm mật vòng, hút chất dinh dưỡng từ thân cây sồi mà sinh trưởng. Cách để cho Thiên Ma phát triển đó là nuôi sợi nấm kí sinh ( Nấm mật vòng) ở thân cây sồi, chúng như những sợi tóc kí sinh hút chất dinh dưỡng ở mặt xung quanh khúc gỗ cây sồi trong vòng 2 năm để để nuôi mầm thiên ma. Vì được nuôi trồng bằng phương pháp nông nghiệp 100% thân thiện với môi trường, không sử dụng phân bón hay thuốc hóa học nên Thiên Ma hoàn toàn là loại thảo dược sạch và không có độc tố.
Không những thế Thiên Ma còn được biết đến như một loại thảo dược khác hẳn với loại củ mà thông thường mà chúng ta biết, có thể giải thích như khi so sánh sự khác nhau của củ sâm núi và cây hoa chuông (hoa cát cánh, dùng làm thuốc Đông y). Gastrodia Elata Blume là tên khoa học của Củ Thiên Ma và có tên tiếng Hàn là Chunma. Tại Hàn Quốc, củ thiên ma được mệnh danh là “Thảo dược trời ban”. Hiện nay, để có thể bảo tồn và phát triển loại dược liệu quý này, chính Phủ hàn Quốc đã sử dụng vùng núi Muju thành một khu vực trồng Thiên Ma chuyên biệt. Không chỉ chú trọng vào điều kiện thổ nhưỡng hay khí hậu ôn hòa mà để trồng được thảo dược này, người nông dân Hàn phải trải qua những lớp tập huấn nâng cao kỹ năng mới có thể trồng được loại thảo dược quý hiếm nay. Ngày nay, Muju là một quận thuộc tỉnh Jeollabuk -do được mệnh danh là thủ phủ của Thiên Ma và chiếm khoảng 70%-75% khối lượng thiên ma trên toàn quốc.
Đặc điểm hình dạng của Thiên Ma :
Thiên Ma không có rễ và chất diệp lục, chỉ có thân hoa trên mặt đất và thân củ dưới lòng đất. Thịt của củ Thiên Ma rất dày và trên mặt thân củ hình bầu dục màu vàng có những họa tiết hình tròn trông như hình những chiếc vảy được khắc lên. Vào giai đoạn trưởng thành, Thiên Ma có mắt chồi hỗn hợp, thân củ dưới lòng đất phân thành các loại thiên ma, bạch ma, mĩ ma…. Tuỳ theo giai đoạn phát triển, ở mắt cuống của thân củ Thiên Ma trưởng thành có mắt chồi hỗn hợp màu đỏ. Thông thường dài khoảng 6-12cm, đường kính 3-7cm, khối lượng 100-200g, lớn nhất có thể đạt khoảng 500g. Sau mùa đông, những cành hoa phát triển và nở hoa, cành hoa (1 -1.5m) như mũi tên nên có tên là “xích tiễn”. Củ Bạch Ma có chiều dài 2-11cm, đường kính 2-3,5cm, trọng lượng bình quân là 20g. Mắt cuống không rõ nét và không có bông, có quả trưởng thành hình tròn. Mĩ ma và bạch ma có hình dạng giống nhau nhưng độ lớn khác nhau, bạch ma có chiều dài nhỏ hơn 2cm thì được gọi là Mĩ ma. Bạch ma và Mĩ ma đều có thể dùng như hạt giống Thiên Ma.
Củ Thiên Ma sinh trưởng như thế nào ?
Quá trình sinh trưởng và phát triển của củ Thiên Ma gồm: Thiên ma giống – Hình tròn – Mĩ ma – Hạch ma – Thiên ma – lại tạo ra Thiên ma giống.
Sau mùa đông, bạch ma và mĩ ma mọc cuống mầm và sau đó mọc mầm kế bên. Mầm bên sẽ mọc thành mĩ ma, cuống mầm của mĩ ma sẽ mọc thành bạch ma, cuống mầm của bạch ma sẽ mọc thành Thiên Ma. Bạch ma và mĩ ma phân thành nhiều thân cây rồi hình thành các thân củ có độ lớn khác nhau. Phần bé nhất của những thân củ này sẽ không to lên mà sẽ dài ra được gọi là thân sinh sản dinh dưỡng. Thân này sẽ phát triển thành củ Thiên Ma, có vai trò chuyển những chất dinh dưỡng lấy từ thành phần dinh dưỡng của nó và lợi khuẩn cho củ Thiên Ma con. Vào mùa đông, nếu củ Thiên Ma con rơi vào tình trạng ngưng phát triển (ngủ đông), thân sinh sản dinh dưỡng sẽ tách ra khỏi củ Thiên Ma con và sẽ để lại dấu vết hình tròn hoặc hình elip ở cuối thân củ. Đây cũng là 1 trong những đặc điểm để phân biệt Thiên Ma thật hay giả. Bạch ma và mĩ ma mới sinh sản sau khi ngủ đông thì sẽ lại phát triển trở lại theo cách như trên nhưng thiên ma sẽ ra hoa và nở hoa sau đó kết trái. Giai đoạn phát triển trên mặt đất của Thiên Ma chỉ khoảng hai tháng, còn lại tất cả thời gian là thời gian sinh trưởng dưới mặt đất.
Cách chế biến Thiên Ma như thế nào ?
Thiên Ma tươi
Cách chế biến thiên ma tươi như sau:
– Mỗi ngày dùng 3 lần, mỗi lần 30~40g củ thiên ma cho cùng nước trái cây ưa thích (trái cây, lê, quýt), điều chỉnh theo tỉ lệ phù hợp với khẩu vị rồi xay ra và uống.
– Rửa sạch thiên ma, nạo sạch vỏ và ép lấy nước uống (có thể hòa nước ép thiên ma cùng bột mình để làm bánh rán ăn).
Cách bảo quản: Rửa sạch thiên ma, sau khi làm khô ráo hoàn toàn thì bảo quản đông lạnh hoặc cho thiên ma vào túi ni lông, niêm phong lại và bảo quản lạnh không quá 10~15 ngày. Khi muốn sử dụng thiên ma đã bảo quản lạnh thì chúng ta lấy thiên ma ra để 30 phút, trước khi củ thiên ma rã đông hoàn toàn thì ép lấy nước rồi sử dụng.
Thiên ma tươi
Luộc củ Thiên Ma tươi lên rồi ăn
– Trộn nước ép thiên ma cùng với nước ép hoa quả, lê rồi uống (tỉ lệ hỗn hợp = thiên ma 1 : trái cây hoặc lê 3)
– Thái mỏng rồi ngâm cùng mật ong hoặc đường cho ngấm (khoảng 1 năm) rồi sử dụng
– Ngâm với rượu (khoảng 2~3 năm) rồi sử dụng
– Nấu nhiều lần (sắc) thiên ma tươi rồi dùng như trà
– Nấu thiên ma tươi sau đó làm khô, nghiền thành bột hoặc làm thành viên rồi sử dụng
Lưu ý: trước khi ép thiên ma lấy nước, cắt lát thiên ma rồi ngâm trong nước cho 2~3 giọt dấm để dễ uống hơn
Thiên Ma khô
Cách chế biến thiên ma khô như sau:
– Cho 5~6 củ vào ấm, nấu lửa nhỏ trong vòng 1,5 ~ 2 tiếng, để nguội rồi bảo quản ngăn mát và uống thay nước.
– Khi nấu có thể cho thêm vào 1 lượng vừa phải táo tàu hoặc gừngvào cũng rất tốt.
Thiên Ma khô
Bột Thiên Ma
– Hòa 2 muỗng cà phê bột thiên ma vào nước và dùng 1 ngày 3 lần
– Trộn bột thiên ma cùng mật ong và dung 1 ngày 3 lần
(Băm nhỏ đồ tươi trộn cùng bột thiên ma để ở nơi thoáng mát)?, 1 ngày dùng 3 ~4 thìa cà phê.
Bột thiên ma
Thiên Ma ngâm mật ong
– Rửa sạch thiên ma, sau khi làm khô ráo hoàn toàn thì thái mỏng thiên ma vào khoảng 4/5 bình rồi cho mật ong vào.
– Chừa 3~4 cm không gian trống cho bình.
Lưu ý: Để thiên ma ngâm mật ong lên men trên 1 năm rồi sử dụng.
Sử dụng công nghệ để chiết xuất Thiên Ma kết hợp cùng với nhiều thành phần thảo dược khác để sử dụng trực tiếp .
Sản phầm Thiên Ma Hồng Sâm đang được Trí Tâm Việt nhập khẩu và phân phối .